మల్లాది రామకృష్ణ శాస్త్రి… మాష అల్లాహ్!

గ్రూచో మార్క్స్ ఆత్మకథ చదువుతున్నప్పుడు ఆయన తెగ నచ్చేస్తుంటే, పుస్తకంలో ఇచ్చిన ఆయన ఫోటోల్లో ఒకటి ఎంచుకొని, “యు రాక్.. డ్యూడ్!” అని రాసుకుంటే సరిపోతుంది. “యు కిడ్!” అని ఆయన నవ్వేసుకుంటారు. చింతపిక్కేసినా మునగనంత చిక్కటి మజ్జిగలాంటి కథలు రాసిన క్లీస్ట్ ను చదివి, “చితగొట్టేశావ్, కదా!” అననుకుంటే, “మరే!” అని జర్మన్‍లో అని ఊరుకుంటాడు. అదే, తెల్ల పంచె కట్టుకొని, హుందాగా కూర్చొని, చిర్నవ్వును చిందిస్తున్న మల్లాది రామకృష్ణ శాస్త్రి గారిని చూస్తూ, చూస్తూ ఇలాంటి కుప్పిగంతులు వేయడానికి కుదరదు. రెండు చేతులూ జోడించి దణ్ణం పెట్టుకోవాలనిపిస్తుంది. కాని ఆ దణ్ణంలో “you blew me away!” అన్న అర్థం ఎలా జొప్పించాలో తెలీదు.

అక్షరాలే కాదు, బొలెడన్ని చుక్కలూ, గీతలూ. ఒక్క ముక్క కూడా చదవలేకపోయాను. అప్పుడు మూసిన పుస్తకం మళ్ళా రెండు నెళ్ళ క్రితం తెరిచాను.

ఇహ, ఆయన కథల విషయానికి వచ్చే ముందు, కాల్పనిక సాహిత్య సృష్టిలో నేను చదవినంతలో, నాకు అవగాహన ఉన్నంతలో రచయితలకుండే మోటివేషన్స్.

మల్లాది రాసిన కథలు ఈ నాలుగో  కోవలోకే వస్తాయి. నేను చదివిన మొదటి సంపుటిలో అత్యధిక కథలు వయస్సులో ఉన్న ఆడ-మగ కు సంబంధించిన కథాంశాలు ఉన్నవే! ఈ అంశంతో కూడిన కథలు, ప్రపంచ సాహిత్యంలో, చాలానే ఉండుంటాయి. కాని మల్లాది రాసిన విధంగా రాయటం చాలా అరుదు.

రచనలను బట్టి రచయిత వ్యక్తిత్వాన్ని తరాజులో వేసి తూకడం చాలా ప్రమాదకరమైన పని. రచయిత ఏం రాసిన, పాఠకుడు తను చూడగలిగింది మాత్రమే చూస్తాడు అన్నది నాకు నచ్చిన సూత్రం. దీని వల్ల, రచయితకూ, పాఠకుడికీ అనవసరపు బాగేజిలు తప్పుతాయి. అందుకని నేను సామాన్యంగ రచయితల జోలికి పోకుండా, వాళ్ళు మలచిన పాత్రలతో ఆటపాటలకు సిద్ధమవుతాను.  కాని, మల్లాదిని అలా విస్మరించలేకపోయాను; లొలిటను చదివాక నబొకొవ్‍ను గౌరవించకుండా ఉండలేకపోయినట్టు.

ఉదాహరణలుగా,

“సంతోషించాను. సమయంవస్తే నిన్ను నమ్మినవాడిని అని అయినా చూడకుండా పాతాళంలోకి నెట్టేయగలవు.”

“అవును, అటూ ఇటూ కాకుండా మధ్యను త్రిశంకుడి లాగా నావాడు ఉంటే నాదేం ప్రయోజకత్వం. చేతికొద్దీ విసిరితే నీతిమాలినవాడైతే అడుగుకి అంటుకుపోతాడు. కాకపోతే ఎదురెగిరి ఆ ఊపుతో స్వరం మీదకు గంతులేస్తాడు. ఎటైనా మా బాగే.”

సాని-పాప కథలో ఆమెను అరాధిస్తున్నాడనీ తెల్సి కూడా ఆమెను పెళ్ళి చేసుకుంటానని ముందుకొచ్చిన మనిషి దూషించి పంపివేసి, ’నిజం చెప్పటం కన్నా అబద్ధం మేలు’ అననుకొని, మామూలు మనిషై పోతుంది.

అలా అని, ఇలాంటి వాళ్ళే ఉంటారనుకోడానికి వీల్లేదు. మనసున్నా వెన్నుముక్క లేని మనషుల గాధలనూ బాగా రాసారు. కోరి వలచిన ప్రియురాల తనంతట తానుగా వచ్చి కౌగిలిలో ఒదిగినా చేతగానివాడికి మల్లే అవకాశాన్ని జారవిడుచుకున్న వాడి కథను మల్లాది రాసారు కాబట్టి సరిపోయింది. లేకపోతే మగాళ్ళని చిన్నచూపు చూడ్డానికే పనిగట్టుకొని రాసిన ఆడ-రాతలనుకునేవారు, ఉండకపోరు.

ఆడ-మగ ఈక్వేషన్లో ఎవరిది పై చేయి అన్న తర్జన, భర్జన కొన్ని యుగాలుగా సాగుతున్నా, ఆడ చేయి ఎప్పుడు పైనుంటుందో, మగ చేయి ఎప్పుడు పైకొస్తుందో బాగా తెల్సిన రచయిత మల్లాది. రంగు కళ్ళద్దాలు పెట్టుకోకపోతే, మల్లాది సాహిత్యం సమాజంలో ఆడ-మగలను, ఆలూ-మగలను నిష్పక్షపాతంగానే చూపిస్తారు. ఆయన కాచి, వడపోచిన జీవితమెంతటిదో కాని, ఇలాంటి వాక్యాలు చదువుతున్నప్పుడు మైండ్ బ్లాక్ అవుతుంది.

“ఒక్క ఇండియాను మినహాయిస్తే – ఏ దేశంలో చూసినా, మన్మధుడు అక్షరాభ్యాసపు వయసన్నా రాని పసిగుడ్డు – రతీదేవికి అంగాంగ వైభవం అంతా పుష్కలమే కాని, – కళ్ళు మాత్రం ఉండవు – అంతమాత్రాన ఆ దేశాల్లో రాత్రులూ, పవళ్ళూ గొడ్డుపోతున్నాయా?”

“ఆ వృద్ధుడు ఎక్కడకు తేలుస్తాడో తనకు తెలుసును – ’మనిషిపోతే పోయిందే అనుకో – పుట్టెడు దుఃఖమే అనుకో, అందుకని, నిత్య – నైమిత్తిక కర్మకాండ ఏది మానాడు? – పోయినవాళ్ళకోసం అఘోరిస్తూ కూర్చుంటే ఇహ ఈ బతుకు ఏం కానూ? – ఉసూరుమంటూ రోజులు ఎలా వెళ్ళమారను?’ – ఇదే ధోరణి కాదూ? –

” ’నీవు ఎన్నైనా అను.. నిన్ను విడిచి బ్రదుకలేను’

’ఎవరు బ్రదకమన్నారు?’

’ముదురుతుందే’

’ముదరందే నదురూబెదురూ పోతుందా.. పోతేగాని నీలాటి సరస్సలకు నచ్చుతానా?… ముందునడు.’

’నీవు రాక్షసివి…నన్ను ఫకీరునిచేసి…కుళ్ళించి…’

’ఫో..అంత బుద్దే ఉంటే… ఒళ్లు బాగుచేసుకొని.. కాంగ్రెసులో కలు!’ “

ఇహ, ఈయన తెలుగు! కోతి కొమ్మచ్చి ఆడియోను పరిచయం చేస్తూ, ’తెలుగు అమ్మలా ఉంటుంది. తెలుగు గుళ్ళో అమ్మవారిలా ఉంటుంది.’ అని రాసుకున్నాను. మల్లాది తెలుగు చదువుతుంటే కలిగే తన్మయత్వం అంతా ఇంతా కాదు. పోలికే తప్పనిసరైతే, మల్లాది రాస్తుంటే తెలుగు భాష “సలామే ఇష్క్ మేరీ జాన్..” అని రేఖలాగా ఆడుతూ, పాడుతూ వంగి వంగి సలాములు చేసుంటుందని నా ఊహ. “ప్రౌఢత్వం” అన్న తెలుగు పదం అంతకు ముందు విన్నాను. ఇప్పుడు రుచి చూశాను. నాకు నాట్యశాస్త్రంలో అసలుకే ప్రవేశం లేదు గాని, మల్లాది గారి వచనం ఒక ఉత్కృష్ట కళాకారిణి చేసిన పరమాద్భుతమైన నాట్యంలా ఉంటుంది. ఆ వచనం చదువుతుంటే, మన కనుబొమలకూ కథకళీ నృత్యకారుడి కనుబొమలకు మల్లే ఆడ్డం మొదలెడతాయి. కథక్ నృత్యరీతిలో ఉండే swirls and twirls తెలుగు భాష చేస్తుండగా చూడాలంటే మల్లాదిని చదవాల్సిందే!

డిక్షనరి సాయం లేకుండా చదవటం కష్టం. ఒక్కసారి చదివిస్తే అయిపోతుందనుకుంటే మరీ కష్టం. కొన్ని కథలు అర్థం కాకపోవచ్చు. మరేం నష్టం లేదు. భాష పైనా, మనసుపైన పట్టు పెరిగే కొద్దీ, ఈ కథల్లో అమృతం చిక్కబడుతూ ఉంటుంది. మధిస్తూ ఉండాలి.

————————–

మల్లాది రాసిన కథలూ, నాటికలూ మార్కెట్లో ఉన్నాయి. సినిమా పాటల పుస్తకం ఒహటుందని విన్నాను. కాని నేనో చోట చదివినదాని బట్టి, ఆయన రాయని సాహిత్య ప్రక్రియ లేదు. ఆయన కవిత్వం రాస్తారని ఈ కథల్లోనే తెల్సింది. ఆయన ద్విపదలు రాసారట! కవిత్వం రాసారట! అవెక్కడ దొరుకుతాయో చెప్పగలరా? మల్లాది రాసిన, మల్లాది గురించిన పుస్తకాలకు సంబంధించిన ఏ చిన్న విషయాన్నైనా నాకు తెలియజేయండి.. PLEASE!

____________________________

పుస్తక వివరాలు:

మల్లాది రామకృష్ణ శాస్త్రి కథలు – 1

శతజయంతి ప్రచురణ

వెల: 150

ప్రతులకు: విశాలాంధ్ర పబ్లిషింగ్ హౌస్, విజ్ఞాన్ భవన్, బ్యాంక్ స్ట్రీట్, హైదరాబాదు – 500001

—————————–

మల్లాది కథ ఒకటి సాక్షిలో.